మన ప్రాచీన భారతదేశం లో కాలమానం గురించి విష్ణు పురాణం (BOOK-I, Chapter -III ) లో చాలా విపులంగా చర్చించబడింది. వాటిలోని కొన్ని విషయాలను మీతో పంచుకోవటమే ఈ వ్యాస ప్రధాన ఉద్దేశ్యం.
ప్రాచిన భారతంలో కాలాన్ని రెండు రకాలుగా విభజించారు.
1. సూర్యమానం (Siderial metrics)
2. చంద్రమానం (Lunar metrics)
సూర్యమానం (Siderial metrics)
ప్రత్యామ్నాయ కాలమానం కూడ ఇదే పద్దతిలో సూచించారు. దాని ప్రకారం :
బ్రహ్మ కాలమానం
ఒక కల్పం లో ఆది సంధి మరియు 14 మన్వంతరాలు వాటి సంధి కళలు ఉంటాయి.
హిందు ధర్మ ప్రకారం కలియుగం జూలియన్ కాలండర్ అనుసరించి 17/18 ఫిబ్రవరీ 3102 B.C. అర్ధరాత్రి మొదలయింది మనం ప్రస్తుతం 28 వ కలియుగంలో వైవస్వత మన్వంతరంలో స్వేతవరాహ కల్ప మొదటి సంవత్సరం మొదటి రోజు లో ఉన్నాము. ఇది ఇప్పటి బ్రహ్మ కి 51 వ సంవత్సరం అంటే సుమారు 155 trillion సంవత్సరాల క్రితం ఈ బ్రహ్మ పదవి చేపట్టాడన్నమాట.
ప్రాచిన భారతంలో కాలాన్ని రెండు రకాలుగా విభజించారు.
1. సూర్యమానం (Siderial metrics)
2. చంద్రమానం (Lunar metrics)
సూర్యమానం (Siderial metrics)
(గమనిక : ఒక రోజు అనగా సూర్యోదయం నుండి సూర్యాస్తమయం వరకు ఉండే కాలం )* ఒక " పరమాణువు " = ఒక కనురెప్ప పాటుకి పట్టె సమయం లేదా సుమారు 4 సెకన్లు
* ఒక " విఘటి " = 6 పరమాణువులు లేదా సుమారు 24 సెకన్లు
* ఒక " ఘడియ " = 60 విఘటియలు లేదా సుమారు 24 నిముషములు
* ఒక " ముహూర్తం " = 2 ఘడియలు లేదా సుమారు 48 నిముషములు
* ఒక " నక్షత్ర అహోరాత్రం " = ఒక సూర్య దినము లేదా 30 ముహూర్తములు.
ప్రత్యామ్నాయ కాలమానం కూడ ఇదే పద్దతిలో సూచించారు. దాని ప్రకారం :
చంద్రమానం (Lunar metrics)* 15 కనురెప్ప పాట్లు = ఒక కషితిహ
* 30 కషితిహములు= 1 కాల
* 30 కాలములు = 1 ముహూర్తం
* 30 ముహూర్తములు = 1 రోజు (24 గంటలు)
* 30 రోజులు = ఒక నెల లేక మాసం
* 6 నెలలు = ఒక ఆయనం
* 2 ఆయనములు = 1 సంవత్సరం లేదా దేవతలకి ఒక రోజు (పగలు + రాత్రి )
పిత్రు దేవతల కాలమానం* తిధి : సూర్య చంద్రుల మధ్య 12 డిగ్రీల రేఖాంశ కోణం రావటనికి పట్టె సమయాన్ని " తిధి " అంటారు. ఈ తిధి ఏ సమయంలో ఐనా రావచ్చును. ఈ తిధి కాల పరిమితి కూడ 19 నుంచి 26 గంటల మధ్యలో మారుతూ ఉంటుంది.
* పక్షము : 15 తిధులు జరగటానికి పట్టె కాలం
* ఒక మాసం లేదా చంద్ర మాసం : సుమారు 29.5 రోజుల కాలం. 2 పక్షాలు గా విభజించ వచ్చు. మొదటి పక్షం శుక్లపక్షం అమావాస్య నుండి పూర్ణమి వరకు, రెండో పక్షం కృష్ణ పక్షం పూర్ణమి నుండి అమావాస్య వరకు.
* ఒక ఋతువు = 2 మాసములు
* ఒక ఆయినము = 3 రుతువులు
* ఒక సంవత్సరం = 2 ఆయినములు (ఉత్తరాయిణం , దక్షణాయినం )
దేవతల కాలమానంఒక మానవ మాసం = పిత్రువుల ఒక రోజు
30 పిత్రు దినములు = పిత్రు మాసం
12 పిత్రు మాసములు= ఒక పిత్రు సంవత్సరం
ఒక పిత్రు జీవిత కాలం 100 పిత్రు సంవత్సరములు (=3000 మానవ సంవత్సరములు )
ఒక మానవ సంవత్సరం = దేవతల ఒక రోజు
30 దేవతల రోజులు = ఒక దైవ మాసం
12 దైవ మాసములు = ఒక దైవ సంవత్సరం
ఒక దేవుని జీవిత కాలం 100 దైవ సంవత్సరములు (= 36 000 మానవ సంవత్సరములు)
బ్రహ్మ కాలమానం
ఈ నాలుగుయుగాలని కలిపి ఒక " మహాయుగం " అంటారు (4.32 మిలియను సంవత్సరాలు). 71 మహాయుగాలు ఒక " మన్వంతరం " . ప్రతి మన్వంతరాన్ని ఒక మనువు పరిపాలిస్తాడు. ప్రతి మన్వంతరం తరవాత 4 చరణాల కాలం " సంధికళ " ఉంటుంది. ఈ సమయంలో ఈ ప్రపంచం నీట మునిగి ఉంటుంది అంటారు.360 దైవ దినములు = ఒక దైవ సంవత్సరం
12000 దైవ సంవత్సరములు = 4 యుగములు
4000 యుగములు = బ్రహ్మకు ఒక రోజు
బ్రహ్మ ఒకరోజుని 1000 భాగాలుగా విభజించారు. ఒక్కొక్క భాగాన్ని చరణం అంటారు.
4 చరణములు (1,728,000 సూర్య సంవత్సరములు ) కృతయుగం
3 చరణములు (1,296,000 సూర్య సంవత్సరములు ) త్రేతాయుగం
2 చరణములు (864,000 సూర్య సంవత్సరములు ) ద్వాపరయుగం
1 చరణం (432, 000 సూర్య సంవత్సరములు ) కలియుగం
ఒక కల్పం లో ఆది సంధి మరియు 14 మన్వంతరాలు వాటి సంధి కళలు ఉంటాయి.
హిందు ధర్మ ప్రకారం కలియుగం జూలియన్ కాలండర్ అనుసరించి 17/18 ఫిబ్రవరీ 3102 B.C. అర్ధరాత్రి మొదలయింది మనం ప్రస్తుతం 28 వ కలియుగంలో వైవస్వత మన్వంతరంలో స్వేతవరాహ కల్ప మొదటి సంవత్సరం మొదటి రోజు లో ఉన్నాము. ఇది ఇప్పటి బ్రహ్మ కి 51 వ సంవత్సరం అంటే సుమారు 155 trillion సంవత్సరాల క్రితం ఈ బ్రహ్మ పదవి చేపట్టాడన్నమాట.